Roxanne Hehakaija (1984) groeide op in Uithoorn, maar voelt zich meer Rocky uit Amsterdam. Ze was het enige vrouwelijke lid van het straatvoetbalteam Street Legends, maar door een knieblessure moest ze stoppen. Nu gaat ze op pad om over de hele wereld voetbalcoaches op te leiden en te zorgen dat er meer potjes worden gespeeld. “Voetbal verbindt, het maakt je hard en sociaal.” Daarnaast is Roxanne Hehakaija storyteller en wil ze – vooral vrouwen – laten inzien dat je meer kan dan je denkt. “Ik kom van ver dus ik kan het weten.”
We spreken af bij sapjeswinkel Juiciety, naast metrostation Bullewijk. Daar drink je lekkere sappen en smoothies met een Caribische twist, ze gebruiken er bijvoorbeeld sopropo, papaya, tayerblad en Madame-jeanette.
“Twee vriendinnen hebben deze tent opgezet. Je kunt er komen werken met je laptop en iets eten of drinken. Nadat zij erachter kwamen dat Amsterdam-Zuidoost in de top 3 van meest ongezonde stadsdelen stond, zagen ze een gat in de markt.”
Ik heb een talk van je gezien, waar ik zwaar van onder de indruk was. Je kwam het podium op terwijl je een bal hoog hield. Je maakte binnen een minuut twee goeie grappen, vertelde wat je deed toen je droom in duigen viel en wat je (nieuwe) missie is geworden. Wat is de boodschap die je wil meegeven?
“Dat zijn twee dingen: niet bij de pakken neer gaan zitten als het even anders gaat dan je hoopt. Kijk naar mij: ik kom Uithoorn, ik ben mijn halve jeugd op het veld uitgemaakt voor jongen. Dat was echt niet altijd leuk. Maar ik wilde blijven voetballen. Ik groeide op tussen twee grote flats, er was een pleintje waar ik honderden uren heb geoefend om de allerbeste te worden. Ik wilde bij het Nederlands elftal spelen. Die droom kon ik vergeten toen ik mijn kruisbanden scheurde. Natuurlijk heb ik vreselijk gebaald en was de wereld even te klein, maar het is belangrijk om na zoiets weer op te staan en te zien wat er nog meer kan. Ik hoop dat mensen meer uit hun comfortzone durven te stappen. En als tweede: verder kijken en denken dan je nu doet. En dan bedoel ik vooral naar anderen. Niet oordelen over wat je in één oogopslag denkt te zien.”
‘Dankzij de liefde van mijn ouders sta ik stevig in mijn schoenen’
Mooie boodschap, maar ook moeilijk in deze tijd. Het leven speelt zich veel online af en dan oordeel je snel over wat je op je beeldscherm ziet, zonder dat je iemand echt kent. Waarom vind je dit zo belangrijk om te vertellen en hoe doe je dat?
“Ik ben vroeger vaak uitgescholden voor manwijf. Ik ben 1 meter 91 lang, droeg trainingspakken en had mijn haar strak naar achter geknoopt. Tijdens een voetbalwedstrijd tegen Legmeervogels was ik het enige meisje in het team. Nadat ik drie keer had gescoord, stapte er een vader van de tegenpartij naar me toe en zei: “Ze zeggen dat jij een meisje bent, maar daar geloof ik niks van, trek je broek naar beneden en laat dat maar eens even zien.” Er werd mij heel duidelijk gemaakt dat ik anders was. Als ik in de spiegel keek zag ik een manwijf, omdat iedereen dat tegen mij zei. Je wordt ouder en wijzer, dus dat gaat over. Door naar Amsterdam te verhuizen, waar de mensen toch wat ruimdenkender zijn dan in mijn ‘stadje’, voelde ik me meer geaccepteerd. Natuurlijk doet het pijn als iemand mij als man aanspreekt, het gebeurt nog weleens, maar ik zet me er makkelijker overheen. Nu werkt het juist in mijn voordeel. Mensen zullen mij niet zo snel vergeten, júist omdat ik er zo uitzie. Dat is handig en daar maak ik dus gebruik van, want ik wil graag mijn verhaal vertellen. Daarmee hoop ik anderen te inspireren: je moet niet je eigen droom in de weg zitten door wat anderen misschien van je vinden.”
Wie ben jij zonder voetbal?
“Niemand, ik slaap met dat ding, ik loop ermee het podium op als ik moet spreken en ik heb er mijn werk en missie van gemaakt. Het geeft me rust, vrijheid, maar ook als je ergens nieuw bent of de taal niet spreekt, kom je met een bal heel ver. Iedereen kan heus wel een balletje trappen en dat verbindt. Die verbintenis voelde ik voor het eerst op mijn negentiende tijdens een televisiereportage in Brazilië. Daar stapte ik een voetbalpleintje op om een potje te spelen. Tussen het geweld door zag ik kinderen glimlachen en niemand maakte mij uit voor manwijf. Daarom heb ik ook de Favela Street Foundation opgezet. Ik neem een bal mee de favela’s in en organiseer daar straattoernooien. Kinderen vergeten even hun zorgen, worden fanatiek en ik leer ze samenwerken. Vooral de meisjes wil ik een kans geven om de leiding te nemen of coach te worden en om zich belangrijk te maken. Er is daar veel meer voor jongens te doen, maar ik wil juist dat meisjes daar voor zichzelf een veilige sportomgeving maken.”
Mijn inspiratiebron is Jamie Oliver. Die man heeft, naast mijn moeder en oma, mij de lol van koken in laten zien. Naast dat hij zelf veel in de keuken staat, gaat hij ook de wereld in om bijvoorbeeld lunches op scholen te verbeten of om ‘probleemjongeren’ aan het werk te zetten in een restaurant. Heb jij ook iemand die je ziet als voorbeeld?
“Mijn ouders. Die hebben mij altijd gesteund en me geleerd dat je hard moet werken als je iets wil bereiken. Ook al werd bij ons thuis niet veel gepraat. Ze waren heel trots op mij en gingen mee naar elke wedstrijd. Zij hebben hun wereld klein gehouden om die van mij groot te maken. Altijd veel gewerkt en mij en mijn broer de liefde gegeven die nodig is om stevig in je schoenen te staan. Mijn vader heeft me een belangrijke levensles meegegeven toen hij ziek was: richt je op datgene wat je wel hebt, wees daar dankbaar voor en richt je niet op wat er niet is of wat niet meer komen gaat. Dat vind ik mooi en heel sterk van hem. En alles wat hij deed, deed hij met liefde. Dat geldt ook voor mijn moeder. Dankzij de liefde van mijn ouders sta ik stevig in mijn schoenen.
‘Als je ergens de taal niet spreekt, kom je met een voetbal heel ver’
Mijn vader is onlangs overleden, maar gek genoeg kan ik best goed door met mijn leven. Ik had niet verwacht dat ik na twee weken al een keer de slappe lach zou hebben. Bij de gedachte dat je iemand verliest, denk je dat je het niet aan gaat kunnen, maar hier geldt ook weer: je kan veel meer dan je denkt. Ondanks dat ik hem vreselijk mis.”
Wil je Roxanne Hehakaija blijven volgen, zien op welke locaties ze lezingen geeft en meer weten over de Favela Street Foundation, kijk dan op favela-street.com of op haar instagram
Meer lezen? Klik hier voor het eetdagboek van Samuel Levie .
Foto credits: Jesje Veling
